Tam ismi Non-Fungible Token olan NFT, karşılıksız token anlamına geliyor. Temel olarak yalnızca size ait olan, türünün tek örneği bir dijital varlık olduğunu gösteriyor. Hem finans hem de sanat dünyasında popüler hale gelen NFT, dijital ürünlerin sahipliğini kanıtlayabilen benzersiz bir tanımlayıcıdır. 

Aslına bakarsak bu teknoloji, insanların telifli ürün ya da ‘sahip’ olması gereken ürünü kişiye teslim ediyor. NFT teknolojisi, müzikten filme oyundan sanata birçok alanı yakından ilgilendiriyor. 

NFT teknolojisi; müzik, oyun, film vb. sanat eserlerinin değiştirilmesini ya da taklit edilmesini zorlaştırması bakımından daha da popüler bir hale geldi. Blok zincirindeki bir para birimini ifade eden Token, Ethereum ya da Bitcoin gibi kripto para birimlerinde takas edilebilirken NFT Coin edilemez. Çünkü NFT, kopyalanması mümkün olmayan dijital bir imzaya sahiptir.
NFT nasıl yapılır?

Başlangıçta kulağa oldukça karışık gelen NFT teknolojisi, dijital dünyanın sunduğu imkanlar ile daha kolay bir hale geliyor. NFT, Ethereum isimli blok zinciri geliştiricileri tarafından hazırlanıyor. Bu blok zincirlerinin kaybolmamasını sağlayan ve işlemlerin kolay bir şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olan platformlar yer alıyor. Her blok zincirinin pazar yeri ve cüzdan hizmeti farklıdır. Bundan dolayı da kullanım ağı geniş olan ve güvenilir bir blok zinciri seçmek odlukça önemlidir. Tüm bunlara sahip olduktan sonra, cüzdanınızı bağlamanıza ve NFT’ye çevirmek istediğiniz dosya ya da resmi yüklemenize izin veren bir platforma üye olmanız gerekiyor. Daha sonra NFT’ye çevirmek istediğiniz eserleri platforma yükleyebilirsiniz.

Sosyal medyada NFT sergileme ve satma dönemi 

NFT, hala tartışılan bir kavram olsa da birçok önemli isim ve büyük şirket bu yolla ticaret yapmayı sürdürüyor. Ticareti yapılan ve sanatçılar tarafından rağbet gören NFT teknolojisi, şirketlerin de bu alanda önünü açıyor. Bu teknolojinin kalıcı olup olmadığı sorgulanırken sosyal medya dünyasının en büyük şirketlerinin başında gelen eski adı Facebook olan Meta’dan büyük bir adım geldi. Ancak iddialar, sadece bu oluşumun henüz ne seviyede olduğuyla ilgili.

Şirket içerisinden önemli isimler geçtiğimiz günlerde konuya ilişkin açıklamalarda bulunmuştu. Geçen Ekim ayında Meta CEO’su Mark Zuckerberg, Metaverse’in dijital malların sahipliğini destekleyeceğini belirten bir konuşma yapmıştı. Instagram CEO’su Adam Mosseri, geçtiğimiz haftalarda şunları söylemişti: “Henüz duyurulacak bir şey yok, ancak kesinlikle NFT’leri daha geniş bir kitle için nasıl daha erişilebilir hale getirebileceğimizi aktif olarak araştırıyoruz. Bence Instagram NFT dünyası için ilginç bir yer. Aynı zamanda yaratıcılara yardımcı olmanın önemli bir yolu.”

NFT’lere yatırım yapılabilir mi?

Birçok kişi, çevrimiçi topluluğun parçası olmak için NFT satın alıyor. Belirli NFT’lere sahip olmak sizin özel içeriklere ve canlı etkinliklere erişmenizi sağlıyor. Dijital yatırımcılar, kısa sürede büyük miktarda para kazanmak için NFT’leri tercih ettiklerini dile getiriyor. Bir NFT birden çok kez satın alınabilir ya da satılabilir. Ancak alıcı, her satışta orijinal sahibine ya da yaratıcısına bir telif ücreti ödemek zorundadır. Ayrıca NFT’ler sosyal medya hesaplarında zenginliğin bir göstergesi olarak da görülüyor ve bu nedenle de kullanılıyor.

Sanatçılar artık “kolay sergi” mantığı ile eserlerini burada sergileyip, satabiliyor. Son dönemde bir hayli yaygın olan NFT’lerin satın alınması bazı kullanıcılarda “kara para aklama” olarak adlandırılabiliyor. Bunun sebebi ise yine takip edilemez, merkezi bir otoriteye bağlı olmadan yapılan ticaret sistemi. 
Teknoloji her geçen gün hız kesmeden yeni bir şey üretirken, bu gelişmelere yakından temas etmek gerekiyor. NFT Nedir? Gerekli midir? Tartışmalarının yanı sıra “NFT’ler ya da NFT Teknolojisi neyi doğurur ve zemin hazırlar?, İlerleyen günlerde NFT’lere kısıtlama gelmesi mümkün mü?, Merkezi otoriteye bağlı olmadan ilerleyen bir teknoloji tekelleşebilir mi?” Bu soruların cevaplarını ilerleyen günlerde göreceğiz gibi duruyor. 
Blockchain teknolojisi ile satılan bir içerğin orijinalliği teyit edilebiliyor ve lisans haline getirilebiliyor. Blockchain teknolojisi, dijital ortamdaki işlemlerin özgünlüğünü garanti etmeyi sağlayan kriptografik ve bilgisayar bilimsel bir teknoloji.  Genellikle kriptoparalar ile ilişkilendirilen blockchain teknolojisi, aslında özünde üçüncü bir kişiye ihtiyaç duymaksızın, iki kişi arasında dijital güveni sağlayabilmeyi başaran bunu yaparken aynı zamanda merkezi bir otoriteyi (örneğin: banka şirketleri) ortadan kaldıran ve diğer herkesin de bu iki kişi arasındaki güveni onaylamasını sağlayan bir teknolojik atılımdır.

'Kripto dolandırıcılar'

İnternet üzerinden satılan sanat eseri olarak adlandırılan “NFT’nin” açık artırmalar ve satışları üzerinde şaibeler olduğunu düşünenlerde var. İnternet anonim bir bölge ve milyonlarca anonim kullanıcısı var. Fiyatların anonim kullanıcılar eliyle hileli bir şekilde arttırıldığına dair söylentiler bir hayli yaygınlaştı. Blockchain Canavarının Saldırısı kitabında David Gerard, NFT satan çoğu kişinin “kripto dolandırıcıları” olduğunu söylüyor. Bu kadar hızlı yükselen veyahut talep gören bir teknolojinin birden “çakılacağını” dile getirenlerin sayısı da bir hayli artıyor. Manipüle yöntemlerine bir hayli açık olan bu teknoloji umarım ilerleyen günlerde bazı sıkıntılara yol açmaz. 

Gökay B. Küpeli