Bursa’nın ormanları enerji santralleriyle yok ediliyor: Karacabey longozu ve ıhlamur ormanı tehdit altında

Bursa Karacabey’de yüzlerce hektar ormanlık alan rüzgar enerji santralinin (RES) yapımı sırasında talan ediliyor. Ata RES-1 ve Ata RES-2 projeleri kapsamında Karacabey’de bulunan Karadağ’a 41 rüzgar türbini kurulması planlanıyor.

2021 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından Ataseven Enerji AŞ’ye ait Ata RES-1 ve Ata RES-2 Rüzgar Enerji Santrali projelerinin tesisleri için 49’ar yıl geçerli olacak şekilde üretim lisansı verilmişti.

Projeler ile Bursa’nın Karacabey ilçesinde yer alan ormanlarda toplamda 1 milyon 200 bin metrekarelik alanı tahrip edecek bir rüzgar enerji santrali yapılması planlanıyor.

Karacabey’de şu ana dek farklı şirketlerce (Güney-1 RES, Şah RES, Yarış RES, Ala RES, Yalova RES) kurulmuş olan 107 türbin ve planlanan 6 türbin olduğu biliniyor. Bu türbinlerin yapımı sırasında şantiye alanına çevrilen ormanlarda yaklaşık 1 milyon 850 bin metrekarelik alan tahrip edildi.

Ata RES projelerinin hayata geçirilmesi durumunda ise 41 lisanslı ve 72 EPDK onaylı olmak üzere toplam 113 türbin daha Karacabey ormanlarına kurulacak ve yaklaşık 1 milyon 200 bin metrekarelik orman alanı talan edecek.

Yaban hayatı fotoğrafçısı Alper Tüydeş’in sosyal medyada paylaştığı bir videoda ise Karacabey ormanlarında kurulmaya başlanan şantiye alanının görüntüleri görüldü.

Tüydeş, görüntüleri “Biz yenilenebilir enerjiyi de yanlış anladık görüldüğü üzere. Bakın Rüzgar Enerji Santralleri için yaban hayatı geliştirme ve sulak alan koruma sahası içinde kalan ormanlık alanda Atares tarafından ne hale getiriliyor. Burası dünyanın sayılı büyüklükteki doğal ıhlamur ormanlarının kalbi!” notuyla paylaştı.

Ata RES-1 projesinin Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunda yer alan bilgilere göre, 18 türbin için 23 metre çapında dairesel çukurlar açılacak ve 3 metre derinliğinde kazılacak. Ayrıca türbinlerin her birinin montajı için 4 bin 500’er metrekarelik inşaat alanı açılacak. Yine projenin yürütülmesi için ormanlık bölgede 14 bin metrekarelik bir kontrol binası ve şalt sahası inşa edilecek.

Ata RES-2 projesi için planlanan 23 türbin inşasına ilişkin ise ÇED raporunda veri yer almıyor. Ancak birinci proje göz önüne alındığında, Karacabey ormanlarının büyük oranda tahrip edileceği anlaşılıyor.

Uydu görüntüleri ve ÇED raporları aracılığıyla, rüzgar enerji santrallerinin kurulacağı alanların yüzde 80’i bulan bölümünün ormanlık yerler olduğu saptanabiliyor.

Karacabey longozu ve Türkiye’nin tek ıhlamur ormanı tehlike altında

Öte yandan projenin güncel planlarına göre, mutlak korunması gereken doğal alanlar, RAMSAR koruma sahaları ve bölgedeki hayvan popülasyonu da tehdit altında. BursaMuhalif’e konuşan Bursa Su Kolektifi üyesi Caner Gökbayrak, projeye ilişkin bilgileri paylaşarak, başta Karacabey longoz ormanları ile Türkiye’nin tek ıhlamur ormanı olmak üzere bölgedeki ekosistemin bozulmasına neden olacak riskleri anlattı.

Gökbayrak, ormanı bir bütün canlı olarak kabul etmenin önemine değinerek, ormana yapılan her müdahalenin bu bütünlüğü bozacağını ve orada yaşayan tüm canlıları ölümcül olarak etkileyeceğini söyledi.

“Havadaki karbondioksiti alarak ve oksijen üreterek iklim krizini azaltan ağaçları yok ederek yine ‘iklim krizine çare olacak’ diye rüzgar ve güneş santralleri ormana yapıldığında bu santrallerin temel kurgulanış nedeni ortadan kalkar. Amaçsız ve gereksiz duruma gelir” diyen Caner Gökbayrak, longoz ve ıhlamur ormanlarını bekleyen tehlikeyi şöyle aktardı:

“Ata RES 1 ve 2, Türkiye’nin tek ıhlamur ormanı üzerine yapılması planlanıyor. Türkiye’de yok edildiği için sayıları birkaç tane kalan longoz ormanlarından biri Karacabey’de tam da Ata RES-2’ye 1,5 kilometre, Ata RES-1’e 3,5 kilometre uzaklıktadır. Longozda ayrıca iki büyük göl bulunur. Karacabey longozu kuşlarının kışlağı, göçmen kuşların yavrulama sahasıdır. Rüzgar türbinlerinin kuşlara ve yarasalara büyük kayıplar yarattığı bilinir. Türbinlerin kurulması planlanan yüksek dağ silsilesi longozun güneyinde kale gibi birden yükselir. Göçmen kuşlar güneye yolculuklarında bu yüksek dağ silsilesi aşarak yola çıkarlar. Tam da bu noktada rüzgar türbinleri özellikle göçmen kuşlar için büyük risk oluşturacaktır. ÇED raporunda da bilinen tali göç rotası üzerinde olduğu 3 yıl boyunca gözlenmesi gerektiği belirtilmektedir. Denetim ve izleme şirket tarafından yaptırılacağı için olumsuzlukların gün yüzüne çıkmasını beklemiyorum.”

Bursa Barosu ve DOĞADER’den iptal davası

Öte yandan Ata RES-1 ve Ata RES-2 rüzgar enerji santrallerinin kurulması için düzenlenen imar planlarının iptaline yönelik dava açıldı. Bursa Barosu ve Doğayı Çevreyi Koruma ve Doğa Sporları Derneği (DOĞADER) tarafından 4 Kasım 2022 tarihli 1/1000’lik ve 1/5000’lik imar planlarının iptal edilmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açıldı.

4 Nisan 2023 tarihinde yeniden düzenlenen imar planları hakkında mahkeme süreci devam ediyor.

Fadime Nisa Sayar