Ekolojik olduğu iddia edilen deterjanlar ne kadar ekolojik?

Dünya Su Günü’nde sağlıklı su ve çevreci yaklaşımlara deterjan şirketleri de reklam çekerek dikkat çekiyor. Fakat, firmaların çoğunluğu bunu pazarlama stratejisi olarak kullanıyor. Çevre Mühendisi Dindar, çözümün tüm paydaşların ortaklaşmasında görüyor.

Dünya Su Günü 1993 yılından bu yana “temiz su hakkı” için gündeme alınıyor. Her yıl düzenlenen etkinliklerde çevreciler, siyasi partiler ve STK’ler su kaynaklarının üzerinde artan kimyasal baskısına karşı tedbir alma çağrısında bulunuyor. Bu yıl da pek çok kentte düzenlenen eylemlerde Türkiye’nin su kaynaklarının mevcut durumunun artan nüfus karşısında yetersiz kalma ihtimalinin bulunduğuna dikkat çekildi. Ayrıca yeraltı ve yerüstü su kaynakları üzerinde ağır kimyasal atıkların oluşturduğu kirlilikle, yok olma riskine değinildi.

Su kaynakları üzerinde kimyasal atıkların ana kaynağı sanayi ve maden firmaları gösteriliyor. Son yıllarda kamuoyunun artan hassasiyetine karşılık vermek isteyen deterjan firmaları da satış pazarlamalarını bu yönde değiştirmeye başladı. Su günü ve çevre koruma eksenli ilan edilmiş günlerde, “çevreci” reklamlar hazırlanıyor. Bu noktada reklamlarda ortaya çıkan “çevreci” temanın gerçekliği ne? Çevre Mühendisi Efsun Dindar, deterjan firmalarının ne kadar “samimi” olduğunu ve insanların ağır kimyasal içerikli deterjanlara ihtiyacı olup olmadığını değerlendirdi.

‘Deterjan kullanımı minimalize edilmeli’

Fosfor bileşikli deterjanların arıtılmadan doğaya bırakılmasının kirletici etkisinden bahseden Çevre Mühendisi Dindar, kimyasal atıklı suların; suda yaşayan canlıların oksijenini tükettiğini belirtti. Deterjanların fosfor içerikli olmamasını tercih ettiklerini sözlerine ekleyen Dindar, şöyle devam etti:

“Doğaya zarar vermeyecek içerikleri kullanan firmalar var. İnsanların bu kadar deterjana ihtiyacı yok. Burada ekolojik mi ekonomik mi sorusu akla geliyor. İnsanlar ayrıca deterjanların içeriğini de bilmiyor. Çamaşır suyunun içerisindeki pek çok kimyasal siz ne kadar durularsanız durulayın yüzeyde kalıyor. Sadece suya değil insana da zararlı. Biz de köpürmeyen deterjana yönelik ‘kalitesiz’ olduğu yönünde bir yaklaşım var. Böylelikle bir birim yerine üç birim deterjan kullanılıyor. Bu da su kaynaklarının kirletilmesinde başka bir etken. Biz deterjan kullanımının minimalize edilmesini savunuyoruz.”

‘Ekolojik olduğu söylenen deterjanlar ekolojik olmayabiliyor’

Firmaların, farklı yumuşatıcıları esansları üretip pazarlama teknikleriyle arz ettiğinden söz eden Dindar, her firmanın aynı yöntemi izlemediğini ekliyor: “Herkesi aynı kategoriye koymak doğru değil. Ekoloji dostu ürünlerde var. Ancak deterjanın ‘ekolojik’ olduğunu iddia eden firmaların ürünleri aslında ekolojik değil. Bunu ayırt etmek için tüketicinin de bilinçli olması gerekir. Biz kontrollü kullanım yönünde bilinç olmasını savunuyoruz ve arıtılması noktasında adımlar atılmasını öneriyoruz. Denetimler artırılmalı, deşarj birimleri azaltılmalı. Burada çözülmesi gereken konu, yalnızca bürokrasi özelinde değil tüm paydaşlarla birlikte kurgulanmalı.”

Bursamuhalif.com/ Osman Çaklı