Kayıhan Pala: “Ailelerin ve halkın beklentileri cevaplanmalı”

CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın, kamuoyuna “Yenidoğan Çetesi” başlığıyla yansıyan ve iddianameye göre en az 10 bebeğin ölümüne neden olduğu ileri sürülen suç örgütüne ilişkin hazırladığı iki ayrı soru önergesi, Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına 18 Ekim 2024’te gönderildi. Sağlık Bakanlığı kısmen bir açıklama yaptı, ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı henüz yanıt vermedi. Pala’ya göre her iki bakanlığın da olaya yeterince açıklık getirmemesi, ölümlere yol açan tıbbi ve hukuki ihmaller ile kasıtları daha da karanlıkta bırakıyor.

Basında “Yenidoğan Çetesi” adıyla tanımlanan vakada, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan iddianamede, 2022 ile 2024 yılları arasında İstanbul’da bebeklerin anlaşmalı özel hastanelere sevk edilerek haksız kazanç sağlandığı, ihmaller ve olası kast nedeniyle bebek ölümlerinin gerçekleştiği yer alıyor. İddianame, 10 bebek ölümü gibi dehşet verici bir sonucu vurgularken, suç örgütünün çok sayıda özel hastanenin yeni doğan birimlerini yasa dışı olarak fiilen yönettiği, hastanelerin mevzuata aykırı biçimde örgütün kullanımına verildiği iddialarını da içeriyor. Özellikle, “Özel Hastaneler Yönetmeliği”nin 10. maddesinin altını çizen belgeler, hastane birimlerinin üçüncü kişilere kiralanamayacağı hükmüne vurgu yapıyor.

Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın ilk soru önergesi, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun yanıtlaması talebiyle Meclis Başkanlığına sunulmuştu. Bu önerge, iddianamede adı geçen 19 özel hastaneye hangi tarihlerde ruhsat verildiğinden, bu hastanelerin denetim mekanizmalarının nasıl işlediğine; bebek ölümlerine ilişkin daha önce soruşturmaların olup olmadığından, işlenen suçlara 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanlarının karıştığı iddialarına kadar uzanan kapsamlı bir dizi konuyu içeriyordu. Ayrıca soru önergesinde, bebek ölümlerine yol açan sebeplerin yanı sıra kayıt dışı ilaç satışı, sahte belgelerle SGK’nın dolandırılması ve hasta güvenliğini tehlikeye atan uygulamaların nasıl görmezden gelindiği sorgulandı. Pala, “Bu iddialar, sadece bir hastanede yaşanan münferit bir olay değil. 19 özel hastanenin isimleri geçiyor. Öyleyse bu skandalın boyutu çok daha geniş olabilir. Bakanlık, söz konusu hastaneleri ne ölçüde denetlemiştir?” diye konuştu.

Sağlık Bakanlığının yanıtı: Ruhsat iptalleri ve yetersiz bilgiler

Sağlık Bakanlığı, 28 Ekim 2024 tarihli yazıyla iletilen soru önergesine 17 Aralık 2024’te yanıt verdi. Ancak cevapta, iddianamede zikredilen 19 hastaneden bazılarına ruhsat iptali uygulandığı, Bakanlık Teftiş Kurulu aracılığıyla bir inceleme/soruşturma yapıldığı, söz konusu hastanelerden Tekirdağ’daki Özel Çorlu Reyap Hastanesi ile İstanbul’daki Özel Reyap Hastanesi, Özel Avcılar Hospital Hastanesi, Özel TRG Hospitalist Hastanesi, Özel Birinci Hastanesi, Özel Esenler Güney Hastanesi, Özel Bağcılar Medilife Hastanesi, Özel Beylikdüzü Medilife Hastanesi, Özel Bağcılar Şafak Hastanesi ve Özel Silivri Kolan Hastanesinin ruhsatlarının iptal edildiği bildirildi. Fakat iptal tarihleri, iptale gerekçe teşkil eden somut bulgular, kaç bebeğin hangi koşullarda öldüğü gibi sorular yanıtsız bırakıldı.

Pala bu durumu şu sözlerle eleştirdi: “Ruhsat iptali, ortada çok ciddi bir suç olduğunu gösteriyor. Ancak hangi kritere dayandılar, hangi aşamada devreye girildi, bebek ölümleriyle doğrudan bağlantı tespit edildi mi, hepsi belirsiz. Olayda en az 10 bebeğin öldüğü iddia ediliyor; devreye girme zamanı, nasıl bir inceleme yürütüldüğü, hangi hastane yönetimlerinin sorumlu olduğu gibi noktalarda hiçbir tatmin edici bilgi yok. Oysa kamuoyuna yansıyan bazı bilgiler söz konusu olayların İstanbul İl Sağlık. Müdürlüğü tarafından Cimer’e şikâyet edilmesinden daha önce bilindiğini açık olarak ortaya koyuyor.”

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yöneltilen sorular

Pala’nın aynı gün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sunduğu ikinci önerge, işin SGK boyutuna odaklandı. Suç örgütünün bebekleri “ağır hasta” olarak gösterip SGK’ya yüksek tutarlı faturalar gönderdiği, hatta sahte belge düzenleyerek dolandırıcılık yaptığı, kayıt dışı ilaçların satışıyla kamu fonlarının istismar edildiği iddiaları soru önergesinin temelini oluşturdu. Pala, ilgili bakanlığa, 19 özel hastaneyle hangi tarihte sözleşme yapıldığını, denetim süreçlerinin nasıl işlediğini, SGK’nın bu usulsüzlüklere karşı neden “göz yumduğu” iddiasını, tespitlerin hangi yaptırımlar doğurduğunu, bebek ölümlerine dair soruşturmaların olup olmadığını sordu. Bugüne dek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından herhangi bir yanıt alınamadı.

Kamuoyunda güvensizliği teşvik eden kayıtsızlık

Sağlık Bakanlığının açıklaması, bazı hastanelerin ruhsatlarının iptal edildiğini ve yargılama sürecinin başladığını doğruluyor. Ancak önergenin spesifik soruları —örneğin bebek ölümlerinin hangi zaman aralığında ve hangi koşullarda gerçekleştiği, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünün bu olayları neden denetlemediği, ruhsat verirken hangi ölçütlere dikkat edildiği, 112 Acil Çağrı Merkezinin suça nasıl karıştığı— yanıt bulmuş değil. 

Bunun yanı sıra, “kayıt dışı ilaç satışı, hastane içi anlaşmaların mevzuat ihlali boyutu, ölen bebeklerin ailelerine hangi bilgilendirmelerin yapıldığı” gibi kritik başlıklarda da eksik bir bilgilendirme söz konusu.

Pala, “Yapılan açıklamada tek somut eylem olarak ruhsat iptalleri var, o da hangi tarihte ve hangi bulgulara dayanılarak alındı belli değil. 10 bebeğin ölümünden söz ediyorsak, ki bugüne kadar ortaya çıkan bulgu ve iddialar bu sayının çok daha fazla olabileceğine ve yalnızca bebek ölümleriyle sınırlı olmadığına işaret ediyor, bu kamu adına dehşet verici bir tablo. Sahte belgeler, nitelikli dolandırıcılık, hasta yakınlarından ek para alma gibi suçlamalar var. Bu kadar ağır iddialar olmasına karşın, soru önergelerimize yanıt verilmiyor maalesef, her iki bakanlık da bu skandalın arkasında yatan gerçeklerin ortaya çıkmasından endişe duyuyor anlaşılan” şeklinde yorum yaptı.

“Skandal, denetim zaafını açıkça gösteriyor”

Yaşananlar, Türkiye’de özel hastaneler üzerindeki denetim mekanizmalarının yetersizliğini gün yüzüne çıkarmış görünüyor. Hem Sağlık Bakanlığı hem de SGK, özel hastanelerin faaliyetlerini hangi aralık ve hangi derinlikte denetlediklerini yanıtlamaktan kaçınmış durumda. Soru önergelerinde “Son 10 yılda bu hastanelerde benzer şikâyet veya olaylar olmuş mudur? Bu konularda hazırlanmış raporlar var mıdır?” soruları da yanıtsız kaldı. Pala, bu duruma işaret ederek, “Özel hastanelerin mevzuata aykırı olarak birimlerini başka şirketlere kiraya vermesi, 112 Acil çalışanlarının suç örgütüyle el ele çalışması gibi iddialar ortadaysa, buradaki denetim boşluklarını görmek zor değil. Üstelik bu hastanelerden birinin ortağı da AKP’nin eski Sağlık Bakanlarından Dr. Mehmet Müezzinoğlu. Çalışma Bakanlığı ise hiç sesini çıkarmayarak suça konu SGK ödemelerindeki zaafı aydınlatmıyor” ifadelerini kullandı.

 “Ailelerin ve halkın beklentileri cevaplanmalı”

“Hayatını kaybeden bebeklerin aileleri acı içinde, yurttaşlar özel sağlık kuruluşlarına karşı derin bir güvensizliğe itiliyor. Vaka dosyaları iddianamede var ama bakanlıklardan gelen bilgi yok denecek kadar az. Gelinen noktada iki bakanlık da sorumluluktan kaçınan, eksik bilgilerle konuyu örtbas etmeye çalışan bir tutum sergiliyor.” diyen CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, bakanlıkların net ve kapsamlı bir açıklama yapması gerektiğini belirtti.

SGK cephesindeki sessizlik rahatsız ediyor

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının henüz cevap göndermemesi, skandalın SGK boyutuna dair tüm soru işaretlerini gölgede bırakıyor. Oysa hastanelerin usulsüz veya sahte tedavi faturalarıyla SGK’den yüksek tutarlar tahsil ettiği, kamu kaynaklarına zarar verdiği yönünde çok ciddi iddialar var. Pala, “Bebek yoğun bakım birimlerini fiilen kiralayıp SGK kaynaklarını istismar eden bir suç örgütü var olduğuna göre, bu tip dolandırıcılık eylemlerinin boyutları nedir? Türkiye genelinde benzer olaylar yaşanmakta mıdır? Bu dolandırıcılık karşılığında ne kadar yersiz ödeme yapılmıştır? Denetimler nasıl atlanmıştır? İhmali olan yetkililer kimlerdir? Bunlar hayati sorular. Fakat Bakanlığın sessizliği, SGK’deki denetim eksikliğini ve sistem zafiyetini örtme, sorumluluktan kaçma izlenimi veriyor” eleştirisinde bulundu.

“Gerçeğin ortaya çıkarılması ve sorumluların hesap vermesi halkın hakkı”

Pala, yaptığı açıklamada, Yenidoğan Çetesi skandalının, sistemin çürümüşlüğünü bir kez daha gözler önüne serildiğini hatırlattı. “Bir yanda bebeğini kaybetmiş aileler, diğer yanda haksız kazançla dolandırılan SGK, ortada yüzlerce belgede sahtecilik iddiası, 112 Acil çalışanlarının dahli gibi vahim durumlar var. Böyle bir olayda bakanlıklar sorumluluklarından kaçamaz. İhmal ve kayıtsızlık da kamu kurumlarının hesap vermesini gerektiren olaylardır. Tüm boyutlarıyla kamu yararına geniş bir araştırma gereklidir. Hayatını kaybeden bebeklerin ailelerine ve tüm yurttaşlarımıza bunu borçluyuz.” sözleriyle, her iki Bakanlıktan da hızlı ve şeffaf bir soruşturma talebinde bulundu.

Sağlık sisteminde çürüme, çöküş ve çeteleşme

TBMM Bebek Ölümlerini ve Özel Sağlık Kuruluşlarını Araştırma Komisyonu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Yenidoğan Çetesi skandalı, sağlık sistemindeki çürüme ve çöküşün yol açtığı çeteleşmeyi açık olarak ortaya koymuştur. Komisyon toplantılarında elde edilen bilgiler çeteleşmenin yalnızca yenidoğan çetesi olarak adlandırılan suç örgütüyle sınırlı olmadığını da göstermektedir. Bu skandalın arkasında AKP tarafından 2003 yılında uygulamaya konulan Sağlıkta Dönüşüm Programının sağlık sistemini ticarileştirmesinin büyük payı bulunmaktadır. Sağlık sisteminin çeteleşmeye yol veren özellikleri titizlikle incelenmeli, sorumlular kesinkes cezalandırılmalıdır. Ülkemizin kamucu, eşit, ücretsiz, erişilebilir ve nitelikli bir sağlık sistemine ihtiyacı vardır.”