420 yıllık külliye duvarını yıkanlar daha önce de 2 bin yıllık surları yıktı

Bursa'da tarihi eserlerin restorasyon çalışmalarında skandalların arkası kesilmiyor. Geçtiğimiz günlerde 1700 yıllık İznik Ayasofya Kilisesi'ne buzlu cam kapının takılmasından sonra Yenişehir'de de 420 yıllık Sinanpaşa Külliyesi'nin duvarı kamyon geçişi için yıkıldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin Bursa'da tarihi yeniden canlandırma çalışmaları için yürüttüğü restorasyon çalışmaları Bursa'nın pek çok yerinde gerçekleşiyor. Bunlardan biri olan Yenişehir 'deki 16. yüzyıldan kalma olan Sinanpaşa Külliyesi'nin restorasyon ihalesi Sama İnşaat'a verildi. İnşaat firması külliyenin günümüze kadar kalan cami, medrese, imaret bölümleri ile külliyenin ana girişi ve caminin giriş kısımlarında yapılacak restorayon için çalışmalara başladı. 420 yıllık tarihe sahip külliyede başlayan restorasyonda Sama İnşaat'ın külliyenin dış duvarını yıkması büyük tepkilere neden oldu. Külliye içine kamyonların giriş çıkış yapabilmesi için eserin duvarını yıkan firmanın yapmış olduğu restorasyona dair Kesinbilgi16'ya konuşan Bursa tarihçisi Raif Kaplanoğlu, "Bursa'nın tarih vizyonu ile turizm vizyonu farklıdır, daha doğrusu farklı olmalı. Turizm vizyonu için Viyana, Prag ve Dubrovnik vb. kentler, savaşta yıkıldığı için aynen ama yeni malzemelerle inşa edilmişti. Bakıldığında, şehrin bir bölümü birer Orta Çağ şehirlerini andırır, ama tarihsel bir değeri yoktur. Tarihi eserleri görmek için özellikle İtalya şehirlerine gitmek gerekir. Elbette yok olmuş, yıkılmış bir tarihi yapıyı yeniden yapmak turizm açısından, şehrin eski yapısının algılanması açısından uygulanabilir bir yöntem. Ancak var olan bir tarihi yapıyı yıkıp yenisi yapmak, hiçbir ülkede, hiçbir toplumda uygulanmayan bir yöntem. Ne yazık ki, uzun bir süredir Bursa'da, 'Tarihi eserler ayağa kalkıyor' sloganı ile yapılan budur." dedi. Raif Kaplanoğlu "Tarihi eserleri ayağa kaldırmak yerine yitirir olduk" Kaplanoğlu yapılan restorasyonların gerekli özeni taşımadığını belirtirken her restorasyonda tahribat kaçınılmaz olduğunu da söyledi. Raif Kaplanoğlu, "Her restorasyonda tahribat kaçınılmazdır ancak kötü restorasyonlarda ise bu tahribat adeta bir yıkım olur. Ne yazık ki, son zamanlarda Bursa'da yapılan restorasyonlarda yaygın uygulama, neredeyse tamamıyla yıkıp yeniden yapma biçimi tercih edilmekte. Ne yazık ki, uzun süredir tarihi eserler ayağa kaldırılacağına, tarihi eserleri yitirir olduk." Sama İnşaatın ilk başarısızlığı değil 2015 seçimlerinde AKP Antalya Milletvekili Aday Adayı olan Sama İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Sabuncuoğlu'nun firması bugüne kadar Bursa'da pek çok çalışmayı üstlendi. Ancak Sama İnşaat'ın tarihi eserlerde meydana getirdiği yıkım ilk Yenişehir'deki çalışmayla ortaya çıkmadı. Tarihi Saltanat Kapı ve Bursa Kalesi, Balibey Han, İncirli Hamamı, Bursa Kent Müzesi ve daha pek çok tarihi anıtın restorasyon ihalesini alan Sama İnşaat'ın en önemli başarısızlığı Saltanat Kapı'da görüldü. Bursa Kalesi'nin restorasyonu sırasında tarihi doku korunmak yerine dışarıdan getirilen taşlarla yeni bir kapı yaratıldı. Yıllarca sürmesi gereken restorasyon çalışması yeniden inşa mantığıyla 5 yılda tamamlandı. Saltanat Kapı çalışmasında da yerinden sökülen taşların yanlış numaralandırılarak kapının aslına özgün olarak düzenlenmediği ve restore edilmediği yönünde iddialar ortaya atılmıştı. Bursa Surları projesinde de 2000 yıllık duvar yıkıldı Restorasyon öncesi Bursa Kalesi'nin en sağlam surları Sümbüllü Bahçe Konağı'nın önündeydi. Bu surların güçlendirilmesi için istinat duvarı inşa edilmesine karar verilince surların önüne büyük bir çukur kazıldı. Önündeki desteği kaybeden Sümbüllü Bahçe Konağı önündeki surlar 2 bin yıl sonra restorasyon çalışmalarıyla yok edildi.